Over het Visserijmuseum Woudrichem

Ontstaansgeschiedenis en gebouw

Er was eens...

Er was eens een stadje, met eeuwenoude visrechten. Het stadje, Woudrichem geheten, lag aan de oevers van de Maas en de Waal. De Merwede lag op een steenworp afstand. De rivieren zaten vol vis, van steur en zalm tot spiering, en de riviervisserij bloeide. De Woerkummers hadden er een hard, maar zeker bestaan.

In de loop van de eeuwen daalde de visstand in de Nederlandse rivieren steeds verder. De afdamming van o.a. het Haringvliet, vervuiling en overbevissing maakten in de eerste helft van de 20e eeuw een einde aan de eens zo bloeiende riviervisserij. En daarmee dreigde een volledige cultuur verloren te gaan.

Cultuurbehoud

Een groep enthousiaste vrijwilligers, onder leiding van visser en veerman Janus Baks (foto), begon met het inzamelen van historisch materiaal. Gebruiksvoorwerpen, maquettes, documenten; alles wat met riviervisserij te maken heeft werd verzameld en zorgvuldig opgeslagen. Het visserijmuseum van vandaag staat op de schouders van deze vrijwilligers.

Het Arsenaal

Het visserijmuseum is gehuisvest in het voormalige Arsenaal van Woudrichem. Het is een historisch gebouw, met een geschiedenis die teruggaat tot 1700.

Rond 1700 werd de Woudrichemse vesting versterkt. Om het bolwerk aan noord-oostelijke zijde van de stad te kunnen ophogen, moest er een aantal gebouwen verdwijnen. Een herberg, een brouwerij en diverse huizen worden gesloopt. Op het vrijgekomen land verrijst een nieuwe kazerne, maar een ander deel ervan wordt onmiddellijk onteigend. Op de kadasterkaarten is dit gebied ook niet gekleurd: militair geheim. Pas 150 jaar later wordt op deze plek het arsenaal gebouwd.

In 1955 wordt de vesting opgeheven als verdedigingswerk. Het arsenaal verliest zijn militaire functie. Het doet in de jaren erna onder andere dienst als opslagplaats en poppodium.

Eind jaren 1960 verkeert de vesting in slechte staat. Bond Heemschut komt met een plan om de hele vesting grondig te restaureren. In 1971 gaat die restauratie van start. Prins Claus komt zelfs het startsein geven. In dat jaar koopt Bond Heemschut het arsenaal, en restaureert het.